Dlaczego Prace Pod Napięciem to bezpieczna technologia?

Dlaczego Prace Pod Napięciem to bezpieczna technologia?

Prace pod napięciem to świadome wykonywanie prac eksploatacyjnych w urządzeniach elektroenergetycznych na podstawie zatwierdzonej instrukcji, w oparciu o karty technologiczne i wiedzę uzyskaną w trakcie specjalistycznego kursu. Są zarezerwowane dla wykwalifikowanej i doświadczonej kadry energetycznej.

Jednym ze stałych czynników niebezpiecznych w pracach pod napięciem jest napięcie elektryczne grożące porażeniem. Jeśli połączymy to z pracą na obwodach obciążonych, gdzie dokonujemy przemieszczeń lub demontażu ich części automatycznie pojawia się nowy czynnik – łuk elektryczny.

Jak wygląda organizacja Prac Pod Napięciem?

Rozporządzenie Ministra Energii z 25 września 2019 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych w § 23 pkt 1 oraz 7 dopuszcza wykonywanie prac eksploatacyjnych techniką prac po napięciem, ale przed ich rozpoczęciem narzuca obowiązek szkolenia. Szkolenie to ma na celu zapoznanie osób skierowanych do tych prac z instrukcją określającą technologię, wymagane narzędzia oraz środki ochronne. Szkolenie na podstawie „Instrukcji Organizacji Prac Pod Napięciem” jest prowadzone przez instruktorów tej techniki, a skierowane jest do doświadczonych w pracach eksploatacyjnych na danym rodzaju urządzeń elektromonterów. Ze względu na specyfikę organizacji ruchu i eksploatacji sieci, szkoleniom podlegają też osoby organizujące i dopuszczające wykonywanie prac pod napięciem.

Jak wykonuje się Prace Pod Napięciem?

Prace pod napięciem wykonuje się za pomocą specjalistycznych narzędzi i sprzętu o właściwościach dielektrycznych.

Ze względu na usytuowanie elektromontera względem potencjału urządzenia elektroenergetycznego używamy następujących metod wykonywania prac pod napięciem:

·       w kontakcie (zwana też metodą rękawic elektroizolacyjnych)

·       z odległości (Uwaga – drążek to narzędzie, dlatego w nomenklaturze używamy jeszcze sformułowania „narzędzie ręczne”)

·       na potencjale

·       C3M, czyli kombinację tych metod.

Metodę pracy dobiera się m.in. pod kątem bezpieczeństwa, ergonomii i kształtu ściśle powiązanego z poziomem napięcia urządzenia. Metoda na potencjale jest niemożliwa do zastosowania w linii napowietrznej „gołej” 0,4 kV AC, a metoda rękawic elektroizolacyjnych jest bezzasadna w linii napowietrznej 400 kV AC.

Jak dobrać odpowiednie Środki Ochrony Indywidualnej?

 Dobór sprzętu do ochrony przed porażeniem elektrycznym jest dość prosty, jeśli posiadamy stosowną wiedzę. Wartości fizyczne powodujące zagrożenie porażeniem elektrycznym są stałe i łatwo rozpoznawalne (kształty urządzeń, odległości, stała wartość napięcia). 

            Dobór sprzętu do ochrony przed zagrożeniem ze strony łuku elektrycznego jest mocno skomplikowanym procesem. Wartości fizyczne powodujące zagrożenia od łuku elektrycznego są zmienne i trudno rozpoznawalne (odległości od zasilania, sposoby zasilania, zabezpieczenia, nastawy zabezpieczeń). Do doboru SOI potrzebujemy dokładnych wyliczeń lub wartości przybliżonych pochodzących z kalkulatorów. 

Jak zatem minimalizować zagrożenia?

 Chcielibyśmy powiedzieć, że najlepszą metodą na redukcję zagrożeń jest wyłączenie instalacji, nie rozwiązuje to jednak problemu, ponieważ czynność ta wymaga wykonania prac pod napięciem! W pracach pod napięciem bardzo ważne jest ścisłe przestrzeganie technologii oraz świadomość, że czynności przygotowawcze, izolowanie miejsca pracy i wykonanie danej czynności są tak samo ważne. Podobnie jak w przypadku hasła: „Urlop zaczyna się w samochodzie, a nie na plaży” bardzo ważnym aspektem jest stosowanie, a nie posiadanie odpowiednich Środków Ochrony Indywidualnej. 

Słowo podsumowania

            Podstawowym parametrem, który zapewnia bezpieczeństwo podczas wykonywania prac pod napięciem, jest świadomość obecności zagrożenia. Nic nie mobilizuje lepiej niż zagrożenie, z którego zdajemy sobie sprawę. Oczywiście jest ono zminimalizowane poprzez wiedzę operatora, specjalistyczne narzędzia czy ochrony osobiste oraz procedury. Jednak na „ramieniu” każdego pracującego w tej technologii siedzi dobry duch, który przypomina: pracujesz pod napięciem.